Projekt „Przygotowanie do starości. Polacy w wieku przedemerytalnym o swojej przyszłości”
Numer projektu: NdS-II/SN/0351/2024/01
Projekt realizowany w ramach Programu Ministerstwa Edukacji i Nauki „Nauka dla społeczeństwa II”. Obszar programu: Doskonałość naukowa
Termin realizacji projektu: 15.04.2024r. – 15.04.2026 r.
Wartość projektu wynosi 1 870 000,00 PLN.
Celem głównym projektu jest zdiagnozowanie, czy, na jakich płaszczyznach i w jakim zakresie osoby w wieku przedemerytalnym przygotowują się do własnej starości.
Cel główny zostanie osiągnięty dzięki realizacji następujących ośmiu celów szczegółowych:
- sprawdzenie wyobrażeń badanych na temat ich starości,
- sprawdzenie zakresu, źródeł i jakości uzyskiwanych informacji mających wpływ na własne plany w okresie starości,
- zidentyfikowanie sposobów realizacji dalszej ścieżki kariery zawodowej, aż do emerytury i ewentualnie później, po uzyskaniu do niej prawa, ,
- określenie typu i zakresu przygotowań do starości na płaszczyźnie ekonomicznej i w zakresie przestrzeni mieszkalnej,
- sprawdzenie stopnia znajomości i stopnia korzystania z produktów „srebrnej gospodarki”,
- określenie stopnia przygotowania do biologicznych konsekwencji starzenia się człowieka – pojawienia i pogłębiania się ograniczeń w samodzielnym funkcjonowaniu – i określenie oczekiwań wynikających z ograniczenia samodzielności funkcjonalnej,
- diagnoza czynników determinujących przygotowanie do starości/ wybór strategii przygotowania do starości i różnicujących badaną populację Polek i Polaków pod tym względem,
- diagnoza powodów niepodejmowania działań mających na celu przygotowanie się do starości.
W ramach projektu przeprowadzone zostaną:
- analizy danych z zastanych,
- zogniskowane wywiady grupowe (FGI) z następującymi grupami respondentów:
- Pracownikami instytucji rynku pracy (PUP, instytucje szkoleniowe, agencje zatrudnienia) i ośrodki pomocy społecznej;
- przedstawicielami podmiotów gospodarczych umożliwiających przygotowanie się finansowe i rzeczowe do starości (banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, przedsiębiorcy działający w „srebrnej gospodarce”);
- osobami w badanym wieku i przedstawicieli organizacji seniorów;
- badania o charakterze ilościowym – mixed mode method, zasadnicza metoda CAPI (CAWI lub CATI) z osobami mieszkającymi w Polsce, mającymi nie więcej niż 10 lat do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego. Analiza danych pozyskanych z badania kwestionariuszowego prowadzona będzie z wykorzystaniem adekwatnych metod analizy statystycznej i ekonometrycznej. Zastosowane zostaną podstawowe metody badania rozkładów jedno- i dwuwymiarowych zmiennych (statystyki opisowe, ANOVA, test Kruskala-Wallisa/Manna-Whitneya, test niezależności chi-kwadrat, dokładny test Fishera-Freemana-Haltona, miary korelacji), jak metody analizy wielowymiarowej. Skonstruowane zostaną adekwatne modele (modele regresji liniowej, modele regresji logistycznej, wieloczynnikowe modele analizy wariancji), pozwalające na wskazanie uwarunkowań kluczowych zjawisk. Propozycje metodyki pomiaru zjawisk, które nie są w sposób bezpośredni mierzalne, zostaną poddane ocenie, m.in. z wykorzystaniem metod analizy czynnikowej;
- Indywidualne wywiady pogłębione (IDI) przeprowadzone zostaną z:
- Osobami mającymi 10 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego,
- Osobami w okresie ochronnym – tj. mającymi nie więcej niż 4 lata do osiągnięciu wieku emerytalnego.
Na bazie danych pozyskanych z badania ilościowego (deklaracje odnośnie do gotowości kontynuowania pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego i do wieku zakończenia pracy zawodowej) oraz prognozy demograficznej GUS opublikowanej w sierpniu 2023, przygotowana zostanie projekcja określająca spodziewaną liczbę pracowników (realne zasoby pracy) w wieku 50+K/55+M w perspektywie roku 2035.
Wyniki przeprowadzonych analiz i badań pierwotnych zostaną zaprezentowane podczas konferencji krajowych i zagranicznych oraz zorganizowanej na zakończenie projektu konferencji on-line podsumowującej całość projektu oraz policy-briefs.
Realizatorzy
Kierownik projektu: dr hab. Piotr Szukalski, prof. UŁ
Wykonawcy:
• prof. dr hab. Marek Bednarski
• dr Anna Jawor-Janiewicz
• dr Iwona Kukulak-Dolata
• dr Iwona Poliwczak
• dr hab. Izabela Warwas, prof. UŁ
• dr hab. Justyna Wiktorowicz, prof. UŁ
• dr Dariusz Zalewski